NGƯỜI TRỒNG ĐỊA LAN

***** Câu nói mà cứ mỗi khi ra ngó mấy cây Địa lan là hắn lại thấy văng vẳng trong đầu. Nhiều khi hắn nghĩ "Éo mẹ, có khi mình điên mẹ nó rồi!" Cơ mà nhiều khi ngồi bưng cốc nước vối nghe Đêm Ả Đào mà Tân Nhàn hát rồi trầm ngâm hắn lại nghĩ, câu nói ấy chả phải chỉ dành riêng cho mấy bọn hâm dở chơi Địa Lan như hắn, mà nó đúng với mọi lĩnh vực vật chất và tinh thần ấy. Cái gì cũng vậy, thấy nó quý thì tìm mọi cách sở hữu trong khi với  người khác nó lại là rác quăng đầy khắp nơi. Mấy chậu Địa Lan ngó nghiêng cả mấy năm trời mới được ngắm hoa vài ba lượt. Thấy hắn chăm đến vợ hắn cũng nhếch mép làu bàu "Chăm mãi chả thấy hoa đâu mà cũng chăm". Thế đấy, nhiều khi cái hâm cái dở của hắn đến bản thân hắn còn éo hiểu nổi nữa là vợ hắn. Hắn tặc lưỡi "Đàn bà!" Cả đám Địa Lan suốt ngày chăm chăm, ngó ngó chỉ để lật mấy cục đá, soi mấy cái mầm. Trong khi đám Phong Lan thì hắn chăm tốt ngật, hoa búa xua chỉ để cho vợ hắn ngắm.  Cũng khá lâu hắn

----- ĐỊA LAN KIẾM TRUYỀN THỐNG ----- ***************************************************** Trước tiên em xin phép tất cả những bậc tiền bối chính thống đã từng và đang chơi những dòng Địa Lan Kiếm Truyền Thống (cần hoa dựng) Địa Lan Truyền Thống là lĩnh vực mà đòi hỏi người chơi không phải quăng tiền ra là đạt được như chơi Phong Lan. Cái cốt cách con người sẽ luôn được thể hiện trong cách chơi Địa Lan của từng người. Cây Địa Lan luôn thể hiện ra cái tôi của người chơi đó. Thú chơi Địa Lan là một thú chơi "Kỹ" chứ không thể ào ào như chơi Phong Lan được. Hiện nay đã có rất nhiều người từ Phong Lan chuyển qua chơi Địa nên đã mang cái lối chơi "Tầm Phào" và "Phiên Phiến" manh nha để lừa gạt những người mới chơi, và đem cái sự thiếu hiểu biết của mình mà át đi sự mơ hồ của những người mới tiếp cận. Vì vậy bài này em viết với mục đích để phần nào trả lại giá trị đúng với cái cốt cách thanh cao của Địa Lan. Nếu có đụng chạm đến ai đó cũng xin vu

(12) ----- HẠC ĐÍNH ----- **************************************** (ảnh st) Mấy năm nay, cơ quan nào cũng thấy bàn chuyện hội lớp, hội trường, hội đồng hương, đống tuế. Những cuộc hành hương về cội nguồn, tìm đến thầy xưa bạn cũ. Nhờ vậy, tôi mới có dịp tìm được tung tích cô bạn gái học cùng với tôi từ năm lớp năm cho đến hết phổ thông trung học, lại còn có nhiều năm ngồi cùng bàn với nhau nữa cơ. Nàng có cái tên rất lạ: Phan Nguyễn Hạc Đính. Hạc Đính là tên. Phan Nguyễn là họ cha và họ mẹ. Có lần tôi hỏi nàng: ai đặt tên cho em? Nàng bảo: Ông nội đặt, tên đó là tên một loài địa lan mà nàng chưa nhìn thấy bao giờ. Chả biết có đẹp hay không. Chỉ nghe ông nội nói đó là thứ hoa “đài các cao sang” lắm. Tôi láu lỉnh đùa: Thế có thơm không? Nàng bật cười, dứ dứ nắm tay lên trước mặt tôi: - Nguyễn gian lắm! Lát sau nàng nói như nhả đạn, gương mặt thanh tú vênh váo nhìn tôi: - Dĩ nhiên là Hạc Đính thơm tuyệt trần đời. Thơm mãi mãi. Thơm đến đời con, đời cháu, đời chút, đời

(11) ----- VƯỜN XUÂN LAN TẠ CHỦ ----- *************************************************** (ảnh st) Năm mươi năm về trước, du khách ở vùng Thanh Hóa thường khi đi qua chỗ bến đò Ái Sơn, về hữu ngạn con sông Mã, nhận thấy ở vệ đường tay mặt một khoảnh vườn độ bốn, năm sào, xung quanh trồng toàn một thứ tre đằng ngà. Đáng chú ý nhất là cái cổng kiến trúc theo lối cổng bên Phù Tang hải đảo. Nếu khách biết chữ Hán và đọc được chữ thảo Bát hiền đại chủ đời Thanh, thời khách nhận thấy ba chữ tên biệt thự viết phỏng theo lối chữ Tăng Quốc Phiên. Trên cái nền bằng gỗ lim sơn màu "cấn rượu", ba chữ thếp vàng "Túy Lan Trang" như hoạt động trên miếng bạch thạch cẩn vào gỗ đỏ. Chủ nhân "Túy Lan Trang", một vị hưu quan, từ ngày được nộp lại triều đình chiếc ấn vàng, lui về chỗ huê viên, thường để hết thời giờ vào việc vun trồng, chăm chút một thứ lan rất quý, tìm tận ở Yên Tử sơn, hồi còn tại chức nơi tỉnh Đông ngoài Bắc. Hoa xưa kia, quen cái khí hậu

(10) ----- TUYỆT CHIÊU ----- ************************************************ (ảnh st) Tôi không có điều kiện để trở thành hội viên Hội chơi lan Hà Nội. Bởi nhà tôi không có chỗ trồng lan và phát triển vườn lan. Dẫu vậy lần nào sinh hoạt Hội, tôi cũng được mời đến dự. Ông chủ tịch Hội bảo, ở thời buổi kinh tế thị trường, nhà sản xuất không chỉ cần có nhà nước, nhà khoa học mà rất cần có nhà văn hoá nữa. Ông chủ tịch đánh giá cao tôi, khiến tôi ngượng chín cả vành tai. Hội không sinh hoạt ở một vườn lan cố định nào. Năm trước ở vườn lan này, sang năm luân chuyển tới vườn lan khác. Do vậy các hội viên thích lắm. Họ học hỏi được kinh nghiệm của nhau. Tôi phát hiện thấy một điều các thứ lan quí, họ thường giữ độc quyền chơi ít khi chịu bán hoặc trao đổi với nhau. Tại sao thế nhỉ? Hội lan thường sinh hoạt vào một sáng chủ nhật từ mồng bốn Tết đến mồng mười Tết. Đó là thời kỳ hoa địa lan đang độ sung mãn. Địa lan, xem lá quả là khó phân biệt loại nào với loại nào. Phải người sàn

(9) ----- CỔ LAN ----- *************************************************** (Trần Mộng - ảnh st) Chiến vô cùng ngỡ ngàng trước cái chậu lan cổ mà trong đời anh chưa một lần bắt gặp. Đó là một chậu lan lá xanh đen bóng mỡ màng, vặn rủ ôm chậu như dáng tao nhân mặc khách, đến là lạ! Bụi lan được trồng trong một cái ang cỡ lớn đường kính phải đến hơn 1 mét, ang và đôn đều đen ánh màu đá hoa cương. Cạnh đó là cây vạn tuế cao lút đầu người cành lá xum xuê tựa cây vạn tuế ngàn tuổi ở đền Hùng. Cả hai đều được đặt trang trọng nhất mảnh sân trước cửa ngôi nhà ngói cổ. Có điều rất lạ là cây vạn tuế thì được cột bằng ba sợi xích honda khoá vào gốc rồi dòng xuống những cái khuy bằng sắt xoắn cỡ mưới sáu ly chôn xuống nền sân. Còn chậu địa lan thì được trang bị bởi một cái lồng sắt lưới B40 rào kín xung quanh khoá chặt. Chơi cây mà phải bảo vệ bằng khoá đồng Minh Khai cỡ to như miếng đậu phụ rán để chống cắt, chống phá thì còn gì là đẹp nữa. Ở thời mở cửa này, đến tượng Phật bà nghìn mắt